NÊN BÓN PHÂN GỐC HAY PHUN PHÂN BÓN LÁ? KHI NÀO THÌ NÊN ÁP DỤNG?

Trong quá trình canh tác, câu hỏi “nên bón phân gốc hay phun phân bón lá?” là một vấn đề được rất nhiều bà con nông dân và người làm vườn quan tâm. Mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm riêng và hiệu quả của chúng phụ thuộc vào thời điểm, loại cây trồng, giai đoạn sinh trưởng và điều kiện thời tiết. Bài viết dưới đây sẽ giúp bà con hiểu rõ hơn về hai hình thức bón phân này và lựa chọn cách áp dụng phù hợp.

1. Phân biệt: Bón gốc và phun phân bón lá là gì?

1.1. Bón phân gốc

Là việc đưa phân bón trực tiếp vào đất, chủ yếu nhằm cung cấp dưỡng chất cho rễ cây hấp thu. Phân bón gốc thường bao gồm:

+ Phân hữu cơ hoai mục (phân bò, gà, trùn quế, compost...)

+ Phân NPK tổng hợp (ví dụ: 16-16-8, 20-20-15, 25-25-5, tùy giai đoạn)

+ Phân đơn (lân, đạm, kali)

+ Phân vi sinh, phân bón cải tạo đất (men vi sinh, chế phẩm Trichoderma...)

- Bón gốc phù hợp khi nào?

+ Khi trồng cây mới, sang chậu hoặc sau thu hoạch: để kích thích rễ phát triển, giúp cây phục hồi.

+ Giai đoạn cây đang sinh trưởng mạnh: như chuẩn bị ra hoa, đậu trái – cây cần “nền dinh dưỡng” vững chắc.

+ Trồng cây lâu năm (sầu riêng, bưởi, cam, nhãn, v.v.): cần bón định kỳ để duy trì sản lượng ổn định.

+ Trồng rau màu hoặc hoa theo vụ: bón gốc giúp cây cứng cáp, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh và thời tiết.

* Lưu ý:

+ Đất khô hạn nên tưới ẩm trước khi bón, tránh "sốc rễ".

+ Không nên bón lúc trời mưa lớn, tránh trôi phân và gây lãng phí.

+ Phân hữu cơ cần ủ hoai kỹ tránh gây xót rễ hoặc lan truyền mầm bệnh.

1.2. Phun phân bón lá

Là cách cung cấp dinh dưỡng qua bề mặt lá bằng cách pha loãng phân bón chuyên dùng rồi phun trực tiếp lên lá, thân. Phân bón lá thường chứa các nguyên tố đa – trung – vi lượng dạng dễ hấp thụ. Dạng phân này thường chứa:

+ Nguyên tố đa lượng: như đạm (N), lân (P), kali (K) dạng dễ hấp thu.

+ Vi lượng: như Canxi (Ca), Magie (Mg), Kẽm (Zn), Bo, Sắt (Fe), Mangan (Mn)…

+ Các chế phẩm sinh học: kích rễ, kích chồi, ra hoa, tăng cường đề kháng, phục hồi sau bệnh…

- Phun lá hiệu quả trong những trường hợp sau:

+ Cây bị suy yếu, rễ hấp thu kém do úng nước, khô hạn, đất chai cứng.

+ Cây con, cây giống hoặc cây vừa cắt tỉa, sang chậu: hệ rễ yếu, chưa ổn định.

+ Thời điểm cần thúc nhanh: như ra hoa đồng loạt, dưỡng trái, tăng hương vị quả (bưởi, cam, xoài…).

+ Cây có biểu hiện thiếu vi lượng: lá vàng, xoăn, bạc mép, rụng trái non – rất cần bổ sung kịp thời qua lá.

+ Phun trước – sau khi trời chuyển mưa: hỗ trợ cây chống nấm bệnh, giảm rụng lá, rụng nụ.

* Lưu ý khi phun phân bón lá:

+ Chỉ nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát, khi khí khổng trên lá mở rộng.

+ Không phun lúc trời nắng gắt (trên 30°C) – dễ cháy lá, giảm hiệu quả.

+ Sau phun ít nhất 4–6 tiếng không có mưa thì cây mới hấp thu hết.

+ Nên luân phiên loại phân (không dùng mãi một loại) và pha đúng liều lượng – đậm quá có thể gây hại cho cây.

2. Bón gốc hay phun lá – cái nào hiệu quả hơn?

Thực tế, không thể thay thế hoàn toàn cái nào bằng cái kia. Đây là hai cách cung cấp dinh dưỡng bổ sung cho nhau.

Bón gốc là phần nền tảng – nuôi cây từ rễ, giúp phát triển bền vững.

Phun lá là phần cấp cứu, hỗ trợ, kích thích ngắn hạn, nhất là khi rễ không hoạt động tốt hoặc cây cần thúc nhanh.

- Ví dụ thực tế:

+ Rau ăn lá (xà lách, rau cải): bón gốc bằng phân hữu cơ + NPK 20-20-15 định kỳ 5–7 ngày/lần. Xen kẽ phun phân bón lá giàu đạm hữu cơ và vi lượng sau mỗi 10 ngày.

+ Hoa hồng và cây cảnh: bón gốc 15 ngày/lần, kết hợp phun phân lá giúp kích chồi, dưỡng nụ, tăng màu sắc và mùi hương.

+ Cây ăn trái như sầu riêng, cam, xoài: bón gốc trước khi ra hoa 20–30 ngày, kết hợp phun phân bón lá giàu canxi, boron để tăng tỷ lệ đậu trái.

3. Kết luận & Khuyến nghị kỹ thuật

- Kỹ sư nông nghiệp khuyến cáo:

Luôn có kế hoạch bón cân đối và đúng giai đoạn:

→ Dư đạm dễ làm cây tốt lá, ít trái; thiếu đạm cây cằn cỗi, trái nhỏ.

→ Thiếu vi lượng cây dễ dị hình, rụng hoa, trái non.

Không lệ thuộc hoàn toàn vào một hình thức. Nếu chỉ bón gốc mà đất chai cứng – cây vẫn không hấp thụ tốt. Nếu chỉ phun lá mà không có dinh dưỡng nền – cây dễ suy kiệt về sau.

* Nguyên tắc vàng: Dinh dưỡng đủ – đúng lúc – đúng cách.

Đó là cách giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh, chống chịu tốt với sâu bệnh và thời tiết, cho năng suất và chất lượng tối ưu.

Thông tin liên hệ

Hotline: 0834 999 500 - 0916 888 300 

Email: nguonsinhthai@gmail.com